انگیزه‌های عارفان برای نگارش

Authors

  • بهاءالدین اسکندری دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه قم
  • سلمان رحیمی دانش‌آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
Abstract:

این پژوهش، ناظر بر این نکته تاریخی که عارفان صاحب قلم به اقتضای زمانه خود و در برابر رقیبان متشرع، درصدد اثبات این مدعا برآمده‌اند که معارف صوفیه با مفاد کتاب و سنت، پیوندی راستین داشته است، با بررسی بیش از بیست اثر عرفانی نشان می‌دهد که در بسیاری موارد، ترکیبی از دو نوع انگیزه فردی (از قبیل گونه‌ای الهام، ذکر یار، اجابت حضرت رسول، نذر و الزام خویش، حفظ نام و یادگاری، جلب شفاعت نیکان و...) و اجتماعی (از قبیل هدایت ورزی، نگرانی از زوال این معرفت، اتمام حجت بر بطالان، تقویت دل نوسالکان، مقابله با مدعیان عرفان، اصرار مریدان، عدم فهم کتب تازی و...)، مؤلفان عارف را به نگارش واداشته است. سنت رایج در میان عارفان، این بوده است که اصرار مریدان زمینه‌های لازم را برای قرار گرفتن در موقعیت الهام و دریافت اشارات ربانی، فراهم می‌آورده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

انگیزه های عارفان برای نگارش

این پژوهش، ناظر بر این نکته تاریخی که عارفان صاحب قلم به اقتضای زمانه خود و در برابر رقیبان متشرع، درصدد اثبات این مدعا برآمده اند که معارف صوفیه با مفاد کتاب و سنت، پیوندی راستین داشته است، با بررسی بیش از بیست اثر عرفانی نشان می دهد که در بسیاری موارد، ترکیبی از دو نوع انگیزه فردی (از قبیل گونه ای الهام، ذکر یار، اجابت حضرت رسول، نذر و الزام خویش، حفظ نام و یادگاری، جلب شفاعت نیکان و...) و اج...

full text

سرائر و انگیزههای تألیف آن

ابنادریس در دورهای پا به عرصه ظهور گذاشت که فقه و فقاهت به دلیل سیطره علمی شیخ با رکودمواجه شده بود. و به دلیل روح نقّاد و اندیشهی بلندی که داشت با نگارش کتاب سرائر، علیه اینایستایی و رکود، قد علم کرد و تحوّلی شگرف در فقه ایجاد کرد. این کتاب افزون بر تحوّل آفرینی،دارای جایگاه رفیع در فقه و اطلاعات جنبی و مفیدی است که در کمتر اثر مشابه میتوان آن رایافت و زمینه را برای ابداع روشهای جدید استنباط و اف...

full text

خداوند در رؤیاهای عارفان

رؤیاهای عارفان آینۀ اندیشه‌ها، آراء و عقاید و به‌ویژه آرزوهای متعالی این گروه است. رؤیت خداوند یکی از این آرزوهاست که نمود فراوانی در تجارب روحانی نقل‌شده از عارفان دارد. در این دسته از رؤیاها، رؤیابین مدّعی است که خداوند را دیده یا صدای او را شنیده است. از نظر روان‌شناسان، صورت موردمشاهده در رؤیا، یکی از جنبه‌های خیالی و نمادین ناخودآگاه رؤیابین است که از طریق رؤیا به بخش خودآگاه رسیده است. اما...

full text

خطبۀالبیان و شطحیات عارفان

 « خطبۀالبیان »نام یکی از خطبه های منسوب به مولا علی (ع) است که درباره صحت انتساب آن به امام در طول تاریخ دیدگاه های مختلفی وجود داشته است . در این خطبه کلماتآغاز می شود و به شرح حال ایشان به « اَنَا » مسجعی بر زبان حضرت جاری شده که با ضمیرعنوان ولی و انسان کامل در حالت فنای فی الله اشاره دارد . از این رو، این خطبه بهشطحیات اهل تصوف شباهت دارد و همواره از یک سو مورد توجه صوفیان و فرقه هایشیعه و ب...

full text

ظرفیت‌سنجی شاهنامه براساس الگوهای سه‌‌گانه‌ی اقتباس برای نگارش بازی‌نامه

زبان بازی‌های رایانه‌ای زبانی فراگیر است که جنبة جهانی دارد و امکان ارتباط میان انسان‌ها را از هر فرهنگ و نژادی فراهم می‌سازد. از سویی دیگر، آثاری که از آداب و رسوم این مرز و بوم ریشه گرفته‌اند، مادة خام مناسبی را برای همگام شدن این دو هنر فراهم می‌سازد. تفاوت ماهیت میان ادبیات و بازی‌های رایانه‌ای فرصت مناسبی را برای تولید کالاهای فرهنگی و معرفی میراث کهن ادب فارسی از طریق بازی‌های رایانه‌ای د...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 11  issue 41

pages  283- 317

publication date 2016-01-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023